ଦୀପାବଳୀ

 

ଆଲୋକର ପର୍ବ ! ଦୀପାବଳୀ - ଏହା ହେଉଛି ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାଳିତ ହେଇ ଆସୁଥିବା ଏକ ମୁଖ୍ୟ ତଥା ଅନନ୍ୟ ପର୍ବ ।

 

 

ବନବାସ ପରେ ପ୍ରଭୁ ରାମ ଏକାଦଶ ହଜାର ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଯୋଧ୍ୟା ରାଜ୍ୟକୁ ଶାସନ କଲେ । ଏହି ସୁବର୍ଣ୍ଣ ସମୟ "ରାମରାଜ୍ୟ" ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ।

ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ପାଳନ କରାଯାଉଥିବା ବିଭିନ୍ନ ପର୍ବ ମଧ୍ୟ ରେ ଦୀପାବଳୀ ବା ଦିୱାଲୀ ହେଉଛି ଏକ ଅନନ୍ୟ ପର୍ବ ଯାହାକୁ ଆଲୋକର ପର୍ବ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଅନ୍ଧକାର ଉପରେ ଆଲୋକର ବିଜୟ, ଦାନବତ୍ଵ ଉପରେ ଦେବତ୍ଵ ର ବିଜୟ, ଖରାପ ଉପରେ ଭଲ ର ବିଜୟ ଏବଂ ଅଜ୍ଞାନ ଉପରେ ଜ୍ଞାନ ର ବିଜୟ...

ଅନ୍ଧକାର ଉପରେ ଆଲୋକର ବିଜୟର ପ୍ରତୀକ ! ଦୀପାବଳୀ -

ଦୀପ ଜାଳିବା ଅନ୍ଧକାର ଉପରେ ଆଲୋକର ଏବଂ ମନ୍ଦ ଉପରେ ଭଲର ବିଜୟର ପ୍ରତୀକ ଅଟେ । ଭାରତର ଓଡ଼ିଶାରେ ଦୀପାବଳୀ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା ଦିୱାଲୀ ହେଉଛି ଭାରତର ବହୁ ଚର୍ଚ୍ଚିତ ପର୍ବ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ଏବଂ ଏହାର ଅପାର ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ଧାର୍ମିକ ମହତ୍ତ୍ୱ ରହିଛି । ଏହି ପର୍ବ ସାଧାରଣତଃ ପାଞ୍ଚ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ ଏବଂ ଏହି ପର୍ବ ଆକର୍ଷଣୀୟ ସାଜସଜ୍ଜା, ଆଲୋକ ଏବଂ ସୁଖ ତଥା ଏକତାର ଭାବନା ଦ୍ୱାରା ବର୍ଣ୍ଣିତ ।

ଏହି "ଦିୱାଲୀ" ଶବ୍ଦ ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦ "ଦୀପାବଳୀ" ରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି, ଯାହାର ଅର୍ଥ ଆଲୋକ ଏକ ଧାଡି । ଏହି ପର୍ବକୁ ପ୍ରାୟତଃ ଆଲୋକର ପର୍ବ କୁହାଯାଏ କାରଣ ଲୋକମାନେ ନିଜ ଘରକୁ ଆଲୋକ ପ୍ରଦାନକାରୀ ସରଞ୍ଜାମ ଦ୍ଵାରା ଯଥା ଦୀପ, ମହମବତୀ ଏବଂ ଲିଚୁ ଲାଇଟ ସାଜସଜ୍ଜା ର ଆଲୋକରେ ଆଲୋକିତ କରନ୍ତି, ଯଦ୍ୱାରା ଅନ୍ଧକାର ଦୂରୀଭୂତ ହୋଇଥାଏ ।

ରାଜା ରାମଙ୍କ ଅଜୋଧ୍ୟା ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନର ପ୍ରତୀକ ! ଦେବ ଦୀପାବଳୀ -

ଦୀପାବଳୀ/ଦିୱାଲୀ ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଭିନ୍ନ ପୁରାଣ କାହାଣୀ ସହିତ ଜଡିତ । ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ହେଉଛି ଅସୁର ରାଜା ରାବଣଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବା ପରେ ଭଗବାନ ରାମଙ୍କ ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ଫେରିବା ।

ଦୀପାବଳୀ କେବଳ ୧୪ବର୍ଷ ବନବାସ ପରେ ପ୍ରଭୁ ରାମଙ୍କ ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ଫେରିବା ବିଷୟରେ ନୁହେଁ, ଏଥିରେ ସେ ଲଙ୍କାର ରାକ୍ଷସ ରାଜା ରାବଣଙ୍କୁ ବଦ୍ଧ କରିଥିଲେ, ଏହି ଉତ୍ସବର ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଏକ ଭିନ୍ନ କାହାଣୀ ରହିଛି । ସର୍ବ ଲୋକ ତଥା ଶାସ୍ତ୍ର ମତେ - ଲଙ୍କାର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦାନବ ରାଜା ରାବଣଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବା ପରେ ତପସ୍ଵୀ ରାଜା ଶ୍ରୀରାମ ଭାଇ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଓ ପତ୍ନୀ ସିତା ତଥା ହନୁମାନ ଆଦି ଅନ୍ୟ ସହଯୋଗୀ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ସହ ପୁଷ୍ପକ ବିମାନ ରେ ଶକୁଶଳେ ସ୍ଵରାଜ୍ୟ ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କରିଛନ୍ତି। ଯେତେବେଳେ ଅଜୋଧ୍ୟାର ପ୍ରଜାମାନେ ନିଜ ପ୍ରିୟ ରାଜା ରାମଙ୍କୁ ଚଉଦ ବର୍ଷର ବ୍ୟବଧାନ ପରେ ପାଖରେ ଦେଖିଥିଲେ, ଖୁସିରେ ଆତ୍ମବିଭୋର ପୂର୍ବକ ସେହି ଦିନକୁ ଏକ ଉତ୍ସବ ରୂପେ ପାଳନ କରିଥିଲେ, ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ମିଠା, ଉପହାର, ଶଙ୍ଖନାଦ, ହରିବୋଲ, ହୁଳହୁଳି ତଥା ଆତସବାଜି ବଜାଇ ମହା ଆଡ଼ମ୍ବର ସହକାରେ ରାମଙ୍କୁ ସ୍ଵାଗତ ଜଣାଇଥିଲେ ।

ବର୍ତ୍ତମାନ ସମାଜର ଲୋକମାନେ ଆତସବାଜି (ଫାୟାରକ୍ରାକ୍) କରିବା, ଉପହାର ବିନିମୟ କରିବା ଏବଂ ପରିବାର ତଥା ସାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ସହିତ ଉତ୍ସବର ଖାଦ୍ୟ ବାଣ୍ଟିବା ଦ୍ୱାରା ଏହି ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି । ଯାହା କି ଅତୀତ ତଥା ଆମ ସନାତନ ସଂସ୍କୃତି ପାଇଁ ଏକ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ମନୋଭାବର ପ୍ରତୀକ କୁ ଦର୍ଶାଏ । ମାତ୍ର ସର୍ବ ଉପରାନ୍ତେ, ଏହା ମନେ ରଖିବା ଜରୁରୀ ଯେ କେବଳ ରାମଙ୍କ ବିଜୟର ପ୍ରତୀକ ଅପେକ୍ଷା, ସେ ଯେଉଁ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ପାଇଁ ଛିଡା ହୋଇଥିଲେ ତାହା ଦୋହରାଇବା ଏବଂ ଗ୍ରହଣ କରି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଏବଂ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟର ଭାବନାକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ! ଦୀପାବଳୀ

ଦୀପାବଳୀ/ଦିୱାଲୀ ସମୟରେ ଘରଗୁଡିକ ରଙ୍ଗୀନ ରଙ୍ଗୋଲି (ଚଟାଣରେ ଅଙ୍କାଯାଇଥିବା ମୁରୁଜ ତଥା ଚିତା ଦ୍ଵାରା ସାଜସଜ୍ଜା) ସହିତ ସଜାଯାଇଥାଏ ଏବଂ ଲୋକମାନେ ଧନ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧିର ପ୍ରତୀକ ହିନ୍ଦୁ ଦେବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ କରିବା ପାଇଁ ନିଜ ଘରକୁ ସଫା କରନ୍ତି ଏବଂ ସଜାନ୍ତି । ମିଠା ପିଠାଦି ଭୋଗ ଏବଂ ଉପହାରର ଆଦାନପ୍ରଦାନ ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟର ଏକ ସାଧାରଣ ପରମ୍ପରା, ଯାହା ସମାଜ ଓ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଏବଂ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟର ଭାବନାକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।

ଆଲୋକ, ପ୍ରେମ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧତାର ବନ୍ଧନ ! ଦୀପାବଳୀ

ଦୀପାବଳୀ/ଦିୱାଲୀ ମୁଖ୍ୟତଃ ଏକ ହିନ୍ଦୁ ପର୍ବ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଏହାକୁ ଜୈନ, ଶିଖ୍ ତଥା ବୌଦ୍ଧଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ମାନେ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରନ୍ତି , ଏହାଛଡ଼ା ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଏହି ଉତ୍ସବରେ ନିଜର ସାଂସ୍କୃତିକ ଏବଂ ଐତିହାସିକ ମହତ୍ତ୍ୱ ବହନ କରନ୍ତି । ମୋଟ ଉପରେ, ଦୀପାବଳୀ ହେଉଛି ସୁଖ, ଏକତା ଏବଂ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପ୍ରତିଫଳନର ଏକ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ସମୟ, ଯାହା ଲୋକଙ୍କୁ ଆଲୋକ, ପ୍ରେମ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧତାର ବନ୍ଧନ ରେ ଏକତ୍ର କରିଥାଏ ।